Çocukluğumun kısa bir zamanını Germiyan Köyü’nde geçirdim. O dönem bahçemizin
kenarındaki toprak evde otururduk. Yağan yağmuru dinlemek keyif verirdi
başlarda; ama bir zaman sonra topraktan sızan yağmur damlacıkları “tıp tıp”
diye ses çıkararak odamızın içine damlardı. Damlayan suyun sesiyle uyanıp annem
ve kardeşlerimle beraber yağmur damlacıklarının altına büyük leğenler koyardık.
Leğenler dolunca onları kapının önüne boşaltırdık. Üç metre yüksekten düşen
yağmur tanelerin sesi bize senfoni gibi gelirdi. Yattığımız yatakların büyük
bir kısmı su içinde olurdu ve o gecelerin sabahı bir türlü olmazdı. Soğuktan
donardık sanki. Soba bacalarımız çekmez, doğadan topladığımız kuru çalılarla sobamızı
tutuşturup odamızı ısıtmaya çalışırdık. Öyle döküm sobalar, kovalı sobalar
yoktu, kaloriferin hayalini bile kuramazdık. Çeşmesiz evlerde oturur, babaannem
ve ben bazen köy kuyularından kovalarla su taşırdık. Yüznumaralar evin dışında
olur, kanalizasyonların tıkanması gibi derdimiz de olmazdı(!)
Tek odalı evlerde otururduk,
yeme-içme, yatma, misafir ağırlama, çamaşır hepsi orada olurdu. Öyle şimdiki
gibi beyaz eşya dükkânı, ya da mobilya mağazası değildi evlerimiz. Deri
sehpalar, tavanda avizeler, vitrinler, yerde bembeyaz bir dünya parası halılar
da yoktu. Ortada bir kilim olur, üzerindeki desenlere göre oturur, ablam
Rizan’la Beştaş oynardık. Odamıza karşılıklı iki tahta divan konulurdu, yıllar
sonra yaylı demirden somyalar çıktı, üzerinde ottan şilteler olurdu. Hele
sedirde oturuşuna hayrandım annemin... Kanaviçeden işlenmiş kırlentler, samanla
dolu kıtık yastıklar, yerde minderler, değmeyin keyfimize... Somyalar süslenir
püslenir, öyle çoluk çocuk oturamazdı, hele üzerinde zıplamak hoplamak offffffff
anne hışmına mazhar kalırdık. Öyle şimdiki gibi koca koca anlamsız tablolar
olmazdı duvarlarımızda. Son yıllarda adı şömine olup bizim çocukluğumuzda ocak dediğimiz
raflarda olurdu gaz lambalarımız. Kıble tarafına Kâbe resimli seccadeler,
Kur’an-ı Kerim, tespihler asılı olurdu duvarlarımızda.
Yan tarafta katlı, üst üste dizilmiş yataklar, üzerine bembeyaz örtüler
serilirdi.
Elektriksiz evlerde idare lamlarının ışığıyla, taa yıllar sonra küçük beyaz
mumlar ile, aydınlatırdık huzur dolu yuvalarımızı. Dışarıda yağmur yağarken hele
bir de sobanın ışığı tavana vuruyorsa ohhh değmeyin keyfimize. Öyle şimdiki
gibi tüm aile fertlerinin kucağında birer dizüstü bilgisayar olmazdı.
Ailemizden esirgediğimiz sohbeti, sosyal paylaşım sitelerindeki yüzünü
görmediğimiz kişilerle yapmazdık. Yemek masası nedir bilmezdik. Yer sofrasında
yerdik yemeklerimizi. Önce sofra bezi serilir, ekmek tahtası üzerine konurdu.
Yıllar sonra sini ve sini altı çıktı. Öyle şimdiki gibi yemek programları da
yoktu. Çorba, ara sıcak, ana yemek, ardından tatlı, her yemeğe uygun çatal,
kaşık hele de bıçak, herkese ait boy boy, ayrı ayrı tabak yoktu sofralarımızda,
lüks sofralarda oturup fotoğraf çektirmezdik. Biz yemeklerimizi tek tabakta
ortaya koyar, önce bir besmele çeker sonra da herkes ortak kaşıklardı yemeğini.
Mutfaksız evlerde otururduk. Telden dolaplarımız olur, sineklerden sakladığımız
her şeyi orada muhafaza ederdik. Ne harareti ne rutubeti olurdu. Tel dolabın
alt rafına daha büyük sahanlar konur, üst katlara çıkıldıkça kap kaçakların
kullanış önceliğine göre sıralanırdı. Mutlaka nikelajın, melamin tabaklar,
taslar. Öyle sıra sıra teflon tavalar, seramik tencerelerimiz, boy boy
kepçelerimiz, servis maşalarımız, servis kaşıklarımız da yoktu. Bizim kara
kazanlarımız, çömçelerimiz, tahta kaşıklarımız, vardı. Öyle mutfak
robotlarımız, kıyma makinelerimiz da yoktu. Yarım kilo et alınıp çift bıçakla
doğranıp kıyma haline getirtilirdi. Çamaşır makinesi nedir bilmezdik. Kirlenen
çamaşırı temizlik günü olarak bilirdik. Arazilere çıkılır, kuyu başlarında
ocaklar kurulur ve yakılır, koca kazanlarda sular kaynatılır, renkli çamaşırlar
ayrı beyazlar ayrı bir sepete konduktan sora küllü su ile çamaşır sodası sıcak
suyla üstlerine dökerdik, sabunlar rendelenir, tam otomatik eller iş başına
geçerdi. Beyazlar kazanda kaynatılır, sonra yıkanır durulanırdı. Hele birde
çivitlenirse, işte o zaman buram buram temizlik kokardı. Öyle şimdiki gibi “Kirlenmek
güzeldir!” diye kirletmeye teşvik eden reklamlar yoktu. Biraz zahmetli işti
elde çamaşır; ama bilirdik anamızın emeğini, işte o zaman geç kirletmek güzeldi
bizim için.
Öküzlerimiz en büyük mal varlığımız olup çifte koşar, toprak sürer, harman kovardık
onlarla. İsimsiz olmazdı öküzlerimiz, hatırlıyorum da annem: “Melis, Alaca, Arap”
derdi. Hayvan sevgisini doğal çevreden alırdık, koyunu okşar, keçiye elden ot
yedirir, ineği ahırın kapısında karşılar, dalında kuşu, evin kapısında kediyi,
poşetsiz dökülen çöplerde severdik köpekleri. Umarım hatırlayabildiğimiz mutlu,
şirin anılarımız ile gülümsetebilmişimdir sizleri.
Kalın sağlıcakla….
